Göz İçi Mercekler

Her insanın gözünde doğuştan gelen bir lens (mercek) vardır. Doğal mercek göze giren ışınları retina üzerine odaklamaktadır. Bazen doğal merceğin alınıp yerine yapay göz içi merceklerin yerleştirilmesi gerekmektedir. Bu nedenler katarakt, yüksek göz numaraları (miyopi, hipermetropi) nedeniyle kişinin gözlük kusurunun düzeltilmesi ve göz travmalarıdır. Bu durumlarda kişinin doğal göz merceği alınıp yerine yapay göz merceklerinin konulması gerekmektedir. Yapay göz içi merceklerin tek odaklı ya da çok odaklı mercekler (akıllı lens) şeklinde sınıflandırılması mümkündür. 

---

Bazen hastalarımız tarafından ‘göz içi mercek konulması zorunlu mu?’, ‘mutlaka göz içi mercek konulması gerekli mi?’ şeklinde sorularla karşılaşıyoruz. Bu sorunun cevabı ‘kesinlikle evet’ tir. Herhangi bir nedenle mercek yerleştirilmediği takdirde kişinin yaklaşık olarak 12-13 derece gözlük kullanması zorunlu olacaktır. 

Göz İçi Mercek Tipleri Nelerdir?

Merceğin yapıldığı malzemeye göre mercekler genel olarak 2 tipe ayrılır.

• Hidrofilik Mercekler (suyu tutan)
• Hidrofobik mercekler (suyu tutmayan)

Hidrofobik mercek kullanımında yıllar içerisinde merceğin arka kısmında bulunan zarın saydamlığını kaybetmesi oranları daha düşük olması tercih sebebidir. 

Merceğin işlevine göre ise 4 gruba ayrılırlar. 

• Tek Odaklı Mercekler
• Çok odaklı Mercekler (Akıllı Mercek)
• Torik Mercekler (Astigmatı yok eden merceklerdir. Tek odaklı ya da çok odaklı olabilirler)

Monofokal Mercek (Tek Odaklı Mercek)

Tek odaklı mercekler adından da anlaşılabileceği gibi ışığı tek bir odağa odaklayan göz içi merceklerdir. Bu mercekler göze yerleştirildiğinde hasta uzağı görüyorsa yakını net görmesi için yakın gözlük ihtiyacı duyar. Yakını iyi görüyorsa uzağı net görmesi için uzak gözlük ihtiyacı olabilmektedir. 

Bu konuda bir çözüm monovizyon adı verilen yöntemin uygulanmasıdır. Yani hastanın bir gözü uzağa bir gözünün de kısmen yakına odaklanması ve hastanın tek odaklı merceklerle hem uzağı hem de yakını net görmesinin sağlanmasıdır. Bu yöntem birçok hastada başarıyla uygulanagelmiş bir yöntemdir. Ben de hastalarımda eğer tek odaklı mercek kullanacaksam genellikle bu yöntemi tercih ediyorum. 

Multifokal (Çok Odaklı) Mercek (Akıllı Lens)

Multifokal mercekler (akıllı lensler) monofokal merceklerin aksine hastanın hem uzağı, hem de yakın mesafeyi gözlüksüz düzeltmek amacıyla son yıllarda kullanımı artmış merceklerdir. Akıllı lensler üzerinde bulunan ve halka şeklinde olan farklı kırıcı alanlar yoluyla ışığı uzak, ve yakın mesafeye odaklamaktadır. Bu şekilde hastalar her mesafeyi gözlüksüz görebilme imkanına sahip olmaktadırlar. Fiyatları monofokal merceklere (tek odaklı mercekler) göre daha pahalıdır. 

Akıllı Mercekler bifokal (iki odaklı) ve trifokal (üç odaklı) olarak ikiye ayrılabilir. Bifokal akıllı merceklerde hasta genellikle uzak ve yakını net görürken orta mesafedeki (40 cm-3 metre) görme seviyesi uzak (6 metrenin ötesi) ve yakına (25-45 cm) göre kıyaslandığında bir miktar daha az olabilmektedir. Trifokal akıllı mercekler bifokal akıllı merceklerdeki bu sorunu ortadan kaldırmak için üretilmiştir.

Akıllı Merceklerle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Burayı Tıklayınız.

Torik (Astigmatik) Mercekler

Hem monofokal hem de multifokal göz içi mercekler ile hastada miyopi ya da hipermetropi düzeltilmektedir. Ancak hastada astigmat var ise aynı zamanda astigmatın da düzeltilebilmesi için torik merceklerin kullanılması gerekmektedir. Torik mercekler hem monofokal hem de multifokal tipte olabilmektedir. Bu merceklerin üzerinde merceğin göz içerisinde yerleştirileceği açıyı belirlemek amacıyla karşılıklı bulunan iki adet küçük çizgi ya da noktalar bulunmaktadır.

Lazer Göz Ameliyatı mı, göz içi mercek ameliyatı mı?

Gözlüklerinden kurtulmak isteyen hastalarımız bazen bize başvururken ‘ben lazer yaptırmak istiyorum’ ya da ‘ben mercek taktırmak istiyorum’ şeklindeki ifadelerle gelmektedirler. Lazer göz operasyonu ya da mercek ameliyatının her ikisi de gözlüklerden kurtulmak için yapılan operasyonlardır. Ancak bu operasyonlardan her birinin daha uygun olduğu durumlar vardır. ‘Göz içi mercek operasyonu mu yoksa lazer göz operasyonu mu daha uygun olacaktır?‘ sorusu ile sık sık karşı karşıya kalıyoruz. Buna karar vermede hastanın yaşı, göz dereceleri, kataraktının olup olmaması, , göz tembelliği olup olmaması gibi birçok faktör etkilidir. 

Göz İçi Mercek Ameliyatı Riskli midir?

 Herhangi bir cerrahi operasyonun riskleri vardır. Ancak mercek ameliyatları tecrübeli ellerde genellikle sorunsuz biten ameliyatlarıdır. 

Göz İçi Mercek Ameliyatı İyileşme Süreci Nasıldır?

Hastanın göz içi mercek ameliyatı için hastanede yatması gerekmemektedir. Ayaktan yapılan bir operasyondur. Ameliyathaneden hasta gözü kapatılarak çıkar. Eve gözü kapalı olarak gider. Eve gittikten sonra hasta gözünü açar.

Ameliyattan sonra kullanması için antibiyotikli damla, kortizol içeren bir damla ve yapay gözyaşları reçete edilir. Hasta bu damlaları 20-30 gün süre ile ameliyat olan gözüne damlatır. Bu damlalar başlangıçta daha sık damlatılırken, günler geçtikçe sıklıkları azalır. Göz damlasını damlatma tekniğine hastaların özen göstermesi damlaların etkinliği açısından oldukça önemlidir.

Merceklerin Numaraları Var mıdır?

Göz içi mercekler göze yerleştirilmeden önce güçlerinin belirlenmesi gerekmektedir. Aynı gözlük camlarında olduğu gibi göz içi merceklerin de kırma güçleri bulunmaktadır. Ameliyattan önce mercek gücü hesaplama ve ölçme cihazlarıyla kişinin muayenesi yapılır ve gözüne yerleştirilecek olan merceğin gücü hesaplanır. Hem tek odaklı hem de akıllı merceklerin ölçümü hassasiyetle yapılmalıdır.