Katarakt ameliyatı sonrası tekrar katarakt oluşumu konusu bizlere çok sorulan sorulardan biridir. Katarakt ameliyatı sonrasında ‘arka kapsül kesafeti’ adı ile bilinen durum sanki tekrar katarakt oluşmuşçasına görmenin azalmasına neden olabilir.
Hızlı Ulaşın
Katarakt Ameliyatı Sonrası Katarakt Nasıl Ortaya Çıkar?
Bu konuyu daha iyi anlayabilmek için katarakt ameliyatında ne yapıldığını iyi anlamak gerekmektedir. Katarakt ameliyatı esnasında saydamlığını kaybetmiş olan doğal lens, göz içerisinden alınır ve yerine saydam üretilmiş lensler konulur. Bu yeni yapay lens, ‘lens kapsülü’ adı verilen bir cep içerisine yerleştirilir. Lens kapsülü saydamdır ve katarakt ameliyatı sonrasında da normal şartlarda saydamlığını sürdürür.
Arka Kapsül Kesafetinin Nedeni Nedir?
Arka kapsül kesafeti katarakt ameliyatı esnasında lens kapsülü üzerinde kalabilen hücrelerin çoğalarak lens kapsülünü kalınlaştırması ve ışığa saydam olan halinin opaklaşmasına neden olur. Bu da kalınlaşan lens kapsülünün daha az ışık geçirir hale gelmesi ve görmeyi azaltmasına neden olur. Arka kapsül kesafeti aynı zamanda ışıklı ortamlarda rahatsızlığa ve ışık saçılmalarına neden olabilmektedir. Katarakt ameliyatı sonrası katarakt oluşumu işte bu arka kapsül kesafeti adı verilen durumdur.
AKK’nin etkileri kataraktın gözde ilk ortaya çıkmasına benzer bulgulara neden olmaktadır. Her iki gözden katarakt ameliyatı olmuşsanız arka kapsül kesafeti her iki gözde de ortaya çıkabilir, ancak farklı zamanlarda görülebilir.
Katarakt Ameliyatı Sonrası Katarakt Neden Bazı İnsanlarda Ortaya Çıkar?
Arka kapsül kesafeti (katarakt ameliyatı sonrası katarakt) çok sık görülen bir durumdur, ancak bazı durumlarda ortaya çıkma ihtimaller daha fazladır. Katarakt ameliyatını ne kadar genç yaşta olmuş iseniz arka kapsül kesafeti ortaya çıkma ihtimali o derece fazladır. Arka kapsül kesafeti ayrıca göz içinde üveit adı verilen yangı durumlarında ve retinitis pigmentoza adı verilen bazı genetik hastalıklarda daha sık görülmektedir. Ancak bu durumlar olmasa da arka kapsül kesafeti her yönüyle sağlıklı kişilerde de katarakt ameliyatı sonrasında ortaya çıkabilmektedir.
Lazer Tedavisinde Ne Yapılır?
Arka kapsül kesafeti çok düşük riskli, hızlı ve ağrısız bir işlemdir. Ayaktan bir uygulamadır, yani ameliyathanede yapılmayan ve hastaneye yatış işlemi gerekmeyen bir işlemdir. Aynı günde iki göze lazer uygulaması yapılabilir.
Lazer tedavisinden önce göz bebekleri damlalarla büyütülür. Bu işlem görmenin hafifçe azalmasına neden olabilir ve geçici ve normal bir durumdur. Lazer tedavisi esnasında göz doktorunuz bazen bir lens kullanarak işlemi gerçekleştirebilmektedir, bu durumda gözü uyuşturmak için ikinci bir damla da damlatılabilmektedir.
Göz bebeği genişletildikten sonra göz muayenesi oluyormuş gibi oturmanız ve başınızı lazer cihazının baş bölümüne yerleştirmeniz istenecektir. Başınız bu şekilde sabitlendikten sonra göz doktorunuz gözünüze lazer ışınlarını odaklayacak ve arka kapsül kesafetini ortadan kaldıracak şekilde lazer atışlarını gerçekleştirecektir. Bu işlem genellikle 10 dakikayı geçmemektedir ve ağrısız bir işlemdir.
Arka kapsül kesafeti tedavisinde kullanılan lazer insanların göremeyeceği dalga boyuna sahip bir lazerdir. Ancak lazer esnasında doktorunuz sizin bakmanız için kırmızı bir ışık kullanabilir ve bu ışığa bakmanızı isteyebilir. Siz kırmızı ışığa bakarken doktorunuz lazer atışlarını gerçekleştirecektir. Lazer atışları esnasında kapsülden ortaya çıkan sesler bazen duyulabilmektedir.
Lazer Tedavisinin Riskleri Nelerdir?
Arka kapsül kesafeti tedavisinde kullanılan Nd:YAG lazer tedavisi çok güvenli bir işlemdir. Her tıbbi işlemin riski elbette vardır ama Arka kapsül kesafeti amacıyla Nd:YAG lazer uygulamasının ciddi yan etkisi çok ama çok nadirdir.
Arka kapsül kesafeti tedavisinde kullanılan YAG lazerde çok düşük enerji kullanılmaktadır. Nd:YAG lazer tedavisi ile arka kapsülde ortaya çıkan saydamlığını kaybetmiş bölge ortadan kaldırılır. Lazer ışınları gözün kornea tabakasında hasar bırakmadan ilerleyebildiğinden enfeksiyon riski de yoktur.
Eğer işlem esnasında kontakt lens kullanılmışsa lazerden sonra gözde bir süre küntlük hissedilebilmektedir. Bu göze damlatılan anestezik damladan kaynaklanmaktadır ve yaklaşık 30 dakika kadar sürmektedir.
Arka kapsül kesafeti nedeni le yapılan lazer işleminde bazı nedenlerden dolayı göz içi basıncı artabilmektedir. Göz içi basıncı artsa da bu durum geçicidir. Ancak zaten göz tansiyonu hastası iseniz doktorunuz göz tansiyonunuzu işlemden sonra bir süre yakından takip etmek isteyebilir ve tedavinizde geçici değişiklikler yapabilmektedir.
Çok nadir olarak Nd:YAG tedavisinden günler, haftalar ya da aylar sonra retina dekolmanı adı verilen sorun ortaya çıkabilmektedir. Eğer yüksek miyopik iseniz bu durum ihtimali biraz daha yüksektir. Ancak bu makalenin yazarı Doç.Dr. Fatih Çakır Gündoğan’ın meslek hayatı boyunca Nd:YAG lazer sonrasında retina dekolmanı ortaya çıkan hastası olmamıştır. Bu durum ortaya çıkarsa retina ameliyatı ihtiyacı ortaya çıkabilmektedir.
Şunu vurgulamak gerekir ki bu riskler lazer tedavisi sonrasında çok nadirdir. Hastaların çok büyük kısmında lazer tedavisi sonrasında görme seviyesinde çok ciddi artışlar olmaktadır ve herhangi bir sorunla karşılaşılmamaktadır.
Lazer Tedavisinden Sonra Görme Seviyem Nasıl Olacaktır?
Lazer tedavisi sonrasında görme artışı hemen ortaya çıkacaktır, ancak görme seviyesinin tamamen düzelmesi birkaç gün alabilmektedir. Lazer işlemi sonrasında bazen göz ününde uçuşmalar ortaya çıkmaktadır. Uçuşmalar zararı olmayan hücre kümelerinden kaynaklanmaktadır. Uçuşmalara, nokta, daire, çizgiler, sinek uçuşmaları ya da ağ şeklinde görülebilmektedir. Zamanla bu uçuşmalar azalacaktır ve daha az fark edilir hale gelecektir.
Lazer işleminde herhangi bir dikiş ya da kesi yapılmadığı için günlük aktivitelere hemen dönebilirsiniz. Ancak lazerden hemen sonra göz bebeğinin küçülerek normal halini alması birkaç saat alabileceğinden bu süre içinde araba kullanma gibi dikkat gerektiren işler yapılmaması uygun olacaktır.
Lazer tedavisi sonrasında aşağıdaki durumlar ortaya çıktığında bunlar retina dekolmanının bulgusu olabileceğinden doktorunuza görünmeniz uygun olacaktır.
- Yeni ortaya çıkan uçuşmalar
- Işık çakmaları
- yukarı-aşağı hareket eden perde şeklinde görülemeyen bir alanın ortaya çıkması
Retina dekolmanı ortaya çıkarsa bu durumda retinanın hemen yatıştırılması gerekecek ve bu da ameliyatla yapılacaktır.
Lazer tedavisinden sonra görme seviyeniz katarakt ameliyatından hemen sonraki görme seviyeniz kadar olacaktır. Ancak katarakt ameliyatınız sonrasında sizin farkında olmadığınız sarı nokta hastalığı, şeker hastalığına bağlı göz sorunları gibi durumlar ortaya çıkmış ise bu durumlar görme seviyenizi elbette etkileyebilecektir.
Arka Kapsül Kesafeti Yeniden Ortaya Çıkar mı?
AKK nedeniyle lazer tedavisi sadece bir kez gerekmektedir. Opaklaşan kapsül ortadan kaldırıldığı için yerine tekrar kapsül oluşması olmamaktadır. Çok nadiren arka kapsül bölgesinde kalabilen bazı hücreler çoğalıp büzüşerek yeni bir kesafet ortaya çıkarabilir ancak bu metnin yazarı Doç.Dr. Fatih Çakır Gündoğan 20 yıllık meslek hayatından böyle bir durumla karşılaşmamıştır.