Burada bahsedeceğimiz konu günlük pratiğimizde aslında sık görülen bir göz sorunudur. Dar açı nedir, dar açının göz tansiyonu ve kataraktla ilişkisi kişinin görmesini nasıl etkiler konularında kısaca bilgi vereceğiz. Fakomorfik glokom adı verilen göz tansiyonu tipi lensin göz yapısında göre fazlaca büyük olduğu göz tansiyonu tipini açıklamak için kullanılmaktadır.

Dar Açı ve Fakomorfik Glokom Nedir?

Gözün iç kısmında ön ve arka segment adı verilen iki boşluk bulunmaktadır. Ön segmentte bulunan ön kamara adı verilen boşluk içinde göz içi sıvısı bulunmaktadır. Göz içi sıvısı silyer cisim adı verilen bir bölgeden salgılanmaktadır. Göz içi sıvısı iris ve kornea arasında bulunan açıdaki (iridokorneal açı) trabeküler ağ adı verilen bir bölgeden emilmekte ve gözü terk etmektedir. işte göz içi sıvısının salgılanması ve emilmesi arasındaki denge göz içi basıncının oluşmasına neden olmaktadır. Gözlerimizi kapayıp işaret parmaklarımızda göz kapağımız üzerine hafifçe bastırdığımızda gözümüzde hissettiğimiz bu basıncı oluşturan göz içi sıvısıdır. İşte fakomorfik glokom doğal göz içi lensinden kaynaklanan artmış göz tansiyonunu izah etmek için kullanılmaktadır.

İridokorneal Açı

İridokorneal açı iris ve kornea arasındaki açıdır ve normalde 35-45 derece kadardır. Bu açı göz yapısı küçük olan kişilerde daha dardır. Bu kişiler genellikle hipermetropturlar. Bu kişilerde açının genişliği 5 derece ve hatta daha altında olabilmektedir. Peki bunun önemi nedir?

Dar açı göz tansiyonu açısından bir risk faktörüdür. Normal bir bireyde yaş arttıkça irisin arkasında bulunan lensin ön-arka çap uzunluğu artar ve irisi öne doğru bombeleştirir. Bu durumda kişide eğer dar açı varsa açı zamanla daha da daralır. Bunun yanında loş ortamlarda büyüyen göz bebeği sonucunda da açıda kalabalıklaşma artar ve göz içi sıvısının dışa akışı zorlaşmış olur. Tüm bunlar göz içi basıncını artırabilen durumlardır. Önemli olan nokta şudur ki bu durumlarda kişinin göz tansiyonu artabilir ve kişi bunun farkında olmayabilir. Bu durumda kişi farkında olmadan göz tansiyonu artabilir. Bu durum görmede kişinin farkına varamayacağı görme kayıpları ortaya çıkabilir ve farkına vardığında ger dönüşsüz görme kaybı oluşmuş olabilir. Anlattığım bu durum fakomorfik glokomdur ve küçük göze sahip hipermetrop kişilerde ortaya çıkmaktadır.

Bazen bu durumdaki hastaları muayenede göz tansiyonu damlalarını kullandıklarını görüyoruz. Bu durumdaki hastalarda asıl tedavi lens değişimi operasyonudur. Lens değişimi operasyonu ile birçok hasta ya göz tansiyonu damlalarını tamamen bırakmaktadır ya da kullandıkları damla sayısı azalmaktadır. Bu hastalar ameliyat olmadıklarında kullandıkları göz tansiyon damlalarının etkisi de sınırlı olmaktadır. Ancak bu hastalar genellikle gözlerinde ciddi bir sorunla karşı karşıya olduklarını bilmediklerinden doktorlarının önerilerine uymayabilmektedirler.

Dar Açıda Ameliyatın Etkisi

Dar açısı olan bir hastaya mercek değişimi ameliyatı yapıldığında açı genişliği belirgin derecede artmaktadır. Çünkü mercek değişimi ameliyatında göze yerleştirilen yapay mercek gözden alınan doğal merceğe göre daha küçüktür ve irisi öne doğru bombeleştirerek açıyı daraltmaz. Bu nedenle ameliyattan sonra göz içi sıvısının emildiği irido-korneal açı rahatlar ve kişinin göz tansiyonu düşer ya da ameliyattan önce yükseldiği loş ortamlarda yükselmez hale gelir. Bu durumdaki birçok hastamız kullandıkları göz tansiyon damlalarını bırakmaktadırlar. Fakomorfik glokom tedavisi ameliyatla olmaktadır ve göz tansiyon damlalarının tedavideki yeri ameliyatın yeterli olmadığı hastalarda ortaya çıkmaktadır.