Çift görme bir nesneden aynı anda iki imajın yani görüntünün algılanmasıdır. Çift görme ve diplopi eş anlamlı kelimlerdir.
Çift görmesi olan kişilerde genellikle her iki göz açık iken diplopi ortaya çıkmaktadır. Bu duruma binoküler diplopi adı verilir. Ancak bazen tek gözle bakıldığında da çift görme ortaya çıkabilir. Bu duruma ise monoküler diplopi adı verilir.
Eğer çift görme şikayetiniz varsa herhangi bir gözünüzü elinizle kapatıp bir nesneye baktığınızda tek görüyorsanız sizde binoküler diplopi var demektir. Monoküler diplopi durumunda ise sadece sorunlu olan göz kapatıldığında çift görme şikayeti ortadan kalkar, sağlam göz kapatıldığında diplopi devam eder.
Yani binoküler diplopide çift görmenin ortaya çıkması için her iki gözün de açık olması gerekir. Monoküler diplopide ise bir gözdeki sorundan dolayı aynı anda tek gözden iki görüntü ortaya çıkar.
Monoküler Diplopi Nedir?
Monoküler diplopi, binoküler diplopiye göre daha nadir görülmektedir. Monoküler diplopide, bir görüntü daha net, diğer görüntü ise biraz daha flu olarak görülür.
Monoküler Diplopi Nedenleri
Monoküler diplopi aşağıdaki durumlarda ortaya çıkar.
| Monoküler Diplopi Nedenleri | Diğer Bulgu ve Belirtiler |
|---|---|
| Yüksek Astigmatizma | Gözün kornea tabakasının düzensiz olan şekli bulanık görmeye ve çift görme nedeni olabilir. |
| Keratokonus | Keratokonus Hastalığında kornea dokusunun yapısı bozulur. İlerleyici bir hastalıktır. Korneanın ışık kırıcı ortamı belirgin derecede etkilendiği için çift görme nedeni olabilmektedir. |
| Katarakt | Katarakt lensin saydamlığını kaybetmesidir. Özellikle lensteki düzensiz değişiklikler diplopi nedeni olabilmektedir. |
| Lensteki Pozisyon Anormallikleri | Özellikle Marfan sendromu gibi genetik sorunlarda ve göze gelen travmalarda doğal lensin yer değiştirerek çift görme nedeni olması ihtimal dahilindedir. |
| Göz Kuruluğu | Göz kuruluğu durumunda göz yüzeyindeki nemin azalması zaman zaman bulanık görmeye ve çift görmeye neden olabilir. |
| Pterjium | Pterjium dokusu korneanın merkezine geldiğinde ışık kırılmasını bozduğu için diplopi yapabilir. |
Binoküler Diplopi Nedenleri
Binoküler diplopi her iki göz açıkken ortaya çıkar. Binoküler çift görmede ana neden her iki gözün hareketlerindeki koordinasyonun bozulmasıdır. Bu tip çift görmede hasta her iki görüntünün de net olduğunu ifade eder.
| Binoküler Diplopi Nedenleri | Ek Bilgi ve Belirtiler |
|---|---|
| Sinir Hasarı Yapan Hastalıklar | Beyin ile göz arasında bulunan ve göz hareketlerinden sorumlu olan 3 tane sinir bulunmaktadır. Bu sinirlerdeki iletimi bozabilen ve kanlanma bozukluğu yapan şeker hastalığı ve hipertansiyon gibi nedenler çift görmeye yol açabilir. Örneğin, bu sinirlerden 6. sinir adı verilen sinir hasar gördüğünde göz içe doğru kayar ve dışarı bakamaz. Bu da çift görme sorununa yol açar. Bunun yanında göze gelen darbeler ve beyin tümörleri de bu sinirlerde hasar oluşturup diplopi nedeni olabilir. Her bir neden kendine özgü diğer belirtilerle birlikte görülebilir. |
| Myastenia Gravis Hastalığı | Bu hastalık sinirden kasa elektriksel iletinin geçemeyip kas hareketlerinin olumsuz etkilendiği nörolojik bir hastalıktır. Bu hastalıkta gün içinde gelip geçici çift görme ve göz kapağında düşüklük olabilmektedir. Gün içinde bu şikayetler özellikle kişi yorulduğunda ortaya çıkmaktadır. |
| Tiroid Göz Hastalığı | Tiroid bezinin fazla çalışması ile karakterize hipertiroidi durumunda bazen gözün içinde bulunduğu kemik kafeste iltihaplanma olmakta ve buradaki yumuşak doku büyüyerek gözü öne doğru itmektedir. Tiroid göz hastalığı diye tanımlanan bu durumda göz çevresindeki kaslar da etkilenip çift görme oluşturabilir. |
| Multiple Skleroz (MS) | Multiple skleroz hastalığı sinirlerde iletimi yavaşlatan bir hastalıktır. Bu hastalığın ilk bulgusu bazen çift görme olabilmektedir. |
| Beyin Ameliyatları | Beyin ameliyatlarında göze gelen sinirler etkilenebilmekte ve çift görmeye neden olabilmektedir. |
| Beyin Kanaması | Beyin kanaması durumunda da yine sinirlerin etkilenip diplopi ortaya çıkarma ihtimali vardır. |
Çift Görme Tanısı
Diplopi tanısı kolaydır. Ancak önemli olan diplopiye neden olan sorunun ortaya konulmasıdır. Genellikle bu da zor değildir.
Çift görme sorununun altında bazen kafa içi tümörler, nörolojik hastalıklar gibi ciddi nedenler mevcuttur. Bu sorunlar üzerinde hassasiyetle durulması gereken sorunlardır.
Diplopi Tedavisi
Çift görme sorununda tedavide kullanılan yaklaşımlar şunlardır.
- Prizmatik Cam Kullanımı. Bazı durumlarda prizmatik cam kullanımı ile kişinin çift görmesi ortadan kalkabilmektedir.
- Kapama tedavisi. Binoküler çift görmede sorun ortadan kaldırılana kadar hasta bir gözünü kapatarak çift görmenin verdiği rahatsızlıktan korunabilir.
- Göz Egzersizleri. Bazı durumlarda aşırı zorlanmış ya da zayıflamış kaslara yönelik verilen göz egzersizleri ile çift görme sorunu ortadan kaldırılabilmektedir.
- Cerrahi Tedavi. Çift görme nedeni ameliyat ile düzeltilebilecek bir sorun ise ameliyat nihai çözümdür. Örneğin, katarakt ya da beyin ameliyatları sonucu ortaya çıkan çift görmeler ameliyatla düzeltilebilecek çift görme nedenleridir.
- Neden Olan Hastalığın Tedavisi. Çift görmeye neden olabilen multiple skleroz gibi nörolojik sorunlar, şeker hastalığı, hipertansiyon gibi sorunlar tedavi edildiğinde diplopinin kendiliğinden düzelme ihtimali vardır.
