MS Hastalığı ve Göz

MS hastalığı Multiple Skleroz kelimelerinin baş harflerinin oluşturduğu bir terimdir. MS hastalığı (multiple skleroz) beyin ve omuriliği tutan bir hastalıktır. Multiple Skleroz hastalığında beyinde ve omurilikte bulunan sinirlerin etrafında bulunan sinir kılıfları bağışıklık sistemi hücrelerinin saldırmasıyla hasar görmektedir. Sonuçta bu sinir hücrelerinin gittiği ve çalışmasını sağladığı organ ve dokularda sorunlar ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla hangi organa giden sinirler etkilenmişse o organlar etkilenir.

MS (Multiple Skleroz) Hastalığı Nasıl Ortaya Çıkar?

Beyinde ve omurilikte bulunan sinirlerin etrafında miyelin kılıfı adı verilen bir koruyucu ve yalıtkan kılıf bulunmaktadır. Bunu bir elektrik kablosuna benzetebiliriz. Kablonun içinden geçen elektrik teli asıl iletiyi yaşıyan ve etrafında bulunan plastik ise elektrik telini dış ortamdan yalıtan ve elektrik telinin hasar görmesini sağlayan bir yapıdır. Aynen bu şekilde sinir hücreleri de elektrik teli gibi uyarıların beyinden ilgili organlara iletilmesini sağlar. Miyelin kılıfı ise elektrik telindeki plastik kaplamanın yaptığı görevi yapar. 

MS Hastalığı durumunda miyelin kılıfına karşı bağışıklık sistemi hücreleri harekete geçer ve saldırır. Sonuçta miyelin kılıfı hasar görür ve hasar gören sinirin gittiği organ görevini düzgün yapamaz hale gelir.

MS Hastalığı ve Görme Siniri İltihabı

MS Hastalığından en sık görülen etkilenme göze gelen sinir olan optik sinirin etrafındaki miyelin kılıfının hasarlanması ve optik nevrit denilen görme siniri iltihabının oluşmasıdır. Optik nevrit ortaya çıktığında kişinin görmesi bulanıklaşır ve görme alanında sorunlar ortaya çıkar. Optik nevrit şiddeti kişiden kişiye çok değişkendir. Kimi hastada çok şiddetli iken kimi hastada çok hafif seyredebilmektedir. Optik nevrit şiddeti genellikle zamanla azalır ve hafifler. Ancak hastalık süreci içerisinde optik nevrit tekrarlayabilmektedir. MS hastalığı genellikle kişiyi başkasına muhtaç olacak şekilde görme engelli yapmaz ama zaman zaman ciddi görme sorunları ortaya çıkarabilmektedir.

Optik nevrit olduğunda kişi gözde ağrı hissedebilir ve bu ağrı göz hareketleri ile artabilmektedir.

Multiple Skleroz ve Çift Görme (Diplopi)

Gözümüzü beyinden göze gelen 3 çift sinir aracılığı ile hareket ettiririz. Aşağı, yukarı, sağa ve sola bakarken her iki gözümüzün etrafındaki kasların birbirleri ile uyumlu çalışması gerekmektedir. İşte göze gelen bu sinirlerin MS hastalığı ile etkilenmesi sonucunda gözde hareket bozuklukları ve çift görme (diplopi) sorunları ortaya çıkabilmektedir. Çift görme çoğu kez MS atağı ortadan kalktığında ortadan kalkmaktadır. Bazen kalıcı bir şekilde devam ettiği de görülebilmektedir. Kalıcı hale gelirse ameliyat etkili bir çözüm olabilmektedir.

MS Hastalığı ve Nistagmus

Multiple Skleroz hastalığında nistagmus adı verilen gözde istemsiz ve kontrol edilemez hareket bozukluğu ortaya çıkabilmektedir. Nistagmus yatay yönde, dikey yönde ya da dairesel bir şekilde ortaya çıkabilir.  Nistagmus bazen sürekli bir şekilde mevcuttur bazen ise göz hareket ettirildiğinde ortaya çıkabilmektedir. Karşıdan bakıldığında sanki gözler dans ediyormuş gibi bir izlenim uyandırmaktadır. Bazen kişi kafasını belirli bir pozisyona getirdiğinde nistagmus ortadan kalkabilmektedir. Nistagmus MS hastalığı olan kişilerde rastlanılabilen bir görme sorunudur. Etkili bir tedavisi maalesef yoktur.

Multiple Skleroz ve Risk Faktörleri

Multiple Skleroz hastalığı için belirli risk faktörleri vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz.

1. Yaş. MS hastalığı herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir, fakat genellikle 20-40 yaş arasında ortaya çıkar. 
2. Cinsiyet: Kadınlarda MS ortaya çıkma ihtimali erkeklere göre 2-3 kez daha fazladır.
3. Aile Hikayesi: Ebeveyniniz ya da kardeşlerinizde multiple skleroz hastalığı varsa siz de ortaya çıkma ihtimali normal popülasyona göre daha fazladır.
4. Bazı enfeksiyonlar. Bazı virüslerin MS hastalığı açısından risk oluşturduğu saptanmıştır. Ebstein Barr virüsü adı verilen bir virüs bunlardan bir tanesidir.
5. Irk. Beyaz ırk daha yüksek rizske sahiptir. Asya, Afrika ve doğal Amerikalılar (kızılderililer) daha düşük riske sahiptirler.
6. İklim. MS hastalığı Kanada ve Kuzey Amerika gibi sıcak iklimlerde daha sıktır. 
7. D Vitamini. Düşük D vitamini seviyesi olan ve güneş ışığına az maruz kalan kişilerde MS daha sıktır.
8. Bazı otoimmün hastalıklar. Tiroid hastalığı, bazı kansızlık tipleri, sedef hastalığı, Tip 1 diyabet ve iltihabi bağırsak hastalıkları gibi bazı bağışıklık sistemi hastalığı olanlarda MS daha sıktır.
9. Sigara. Sigara içen kişilerde MS ile ilişkili bir bulgu ortaya çıktığında aynı kişide MS ile ilişkili olabilecek ikinci bir bulgu ortaya çıkma ihtimali sigara içmeyenlere göre daha yüksektir.

Multiple Skleroz Hastalığı Komplikasyonları

Multiple Skleroz hastalığına bağlı olarak aşağıdaki komplikasyonlar ortaya çıkabilmektedir.

1. Kas sertliği ve kas spazmları
2. Tipik olarak ayaklarda görülebilen hareket güçlüğü (paralizi)
3. Mesane, bağırsak ve cinsel işlevlerde sorunlar
4. Depresyon
5. Epilepsi (sara nöbetleri)