Papilödem kelimesi görme sinirinin gözle birleştiği bölgede ödem ortaya çıkmasıdır. Optik sinirin gözle birleştiği yere optik disk verilmektedir. Optik disk rutin bir göz muayenesinde göz doktoru tarafından görüntülenebilmektedir. Optik diskte bir çok neden ödeme neden olabilmektedir. Ancak papilödem kafa içinde artan basınç sonucu optik diskte ödem ortaya çıkmasını ifade etmektedir.
Papilödem ve Kafa İçi Basınç Artışı İlişkisi
Optik sinir beynin bir uzantısıdır. Beynin etrafında katmanlar şeklinde 3 farklı zar bulunmaktadır. Bu zar yapısı beynin bir uzantısı olan optik sinir etrafında da devam etmektedir. Bu zarlar arasında BOS yani beyin-omurilik sıvısı (BOS) adı verilen bir sıvı bulunmaktadır. Kafa içinde herhangi bir nedenle basınç ortaya çıktığında (KİBAS) BOS basıncıda artar. Artan BOS basıncı optik sinir etrafında da basınç artışına neden olur. Sonuçta optik sinirin gözle birleştiği bölge olan optik diskte kendisini papilödem şeklinde gösterir. Kafa içi basınç artışı genellikle ciddi bir nedenden kaynaklandığı için papilödem önemli bir soruna işaret etmektedir.
Optik diskte ödem ortaya çıkaran kafa içi basınç artışı dışındaki durumlarda papilödem terimi değil ‘optik disk ödemi’ terimi kullanılır.
Papilödem Nedenleri
Yukarıda bahsettiği gibi papilödem herhangi bir nedenle artmış kafa içi basıcına işaret etmektedir. Normal kafa içi basıncı manometre ile ölçüldüğünde erişkinlerde 250 mm H2O’nun, çocuklarda ise 280 mm H2O’nun altındadır. Papilödem uzun süre tedavi edilmediğinde optik sinir içinde bulunan sinir lifleri hasar görmeye başlar ve en sonunda optik atrofi adı verilen optik sinirin tamamen işlevini kaybetmesine kadar gidebilir. Optik atrofi durumunda kişi tüm görmesini bile kaybedebilir. Ancak her hastada optik atrofiye gitme durumu olmaz, bu biraz da kafa içi basınç artışının şiddeti ve nedeni ile de ilişkilidir. Optik atrofi ortaya çıktığında kafa içi basınç artışı devam ediyor bile olsa sinir hücreleri tamamen hasar gördüğü için ödem tablosu artık görülmez.
Papilödemin Ortaya Çıkma Mekanizmaları
Papilödem 5 farklı mekanizma sonucunda ortaya çıkabilir.
- Kafatası büyüklüğü beyin büyümesi için daha küçük kalıyorsa (kraniyosinostozis adı verilen doğuştan gelen sorunlar),
- Beyin içinde ortaya çıkan ve beynin hacminin artmasına neden olan tümörler, beyinde ödem, beyin içi kanamalar gibi durumlar,
- BOS’un beyin zarları arasında hareketini engelleyen herhangi bir durumda,
- BOS’un aşırı üretimine neden olan durumlarda,
- BOS’un emiliminin azalması durumlarında (menenjit, serebral venöz tromboz gibi durumlar)
Papilödemin ortaya çıkması kafa içi basınç artışı yavaş olduğunda haftalar sürebilir. Kafa içi basınç artışı hızlı olursa saatler içinde de papilödem ortaya çıkabilir.
İdyopatik intrakranial hipertansiyon sebebi bilinmeyen bir şekilde kafa içi basınç artışına neden olan bir tablodur. Altta yatan nedenin beyinde venöz sinüs adı verilen damar yapılarında tıkanıklık olduğu düşünülmektedir.
Risk Faktörleri
Papilödem açısından risk faktörleri yukarıda da bahsedildiği gibi tümörler, subaraknoid kanama (beyin zarları arasına olan kanamalar), BOS’un normalden az emilmesi, BOS’un beyin zarları arasında serbest hareketini engelleyen kitleler vs gibi sorunlar ve aşırı BOS üretimi yapan durumlardır.
İdyopatik intrakraniyal hipertansiyon son dönemlerde fazla kilo artışı olan kişilerde görülmektedir. Bu nedenle polikistik over hastalığı, tiroid hastalığı ve uyku apne sendromu gibi durumlarla ilişkilidir.
Papilödem Tanısı Nasıl Konulur?
Papilödem eğer bir gözde optik atrofi ortaya çıkmamışsa iki gözde de görülür. Göz doktoru tarafından rutin bir göz dibi muayenesinde tespit edilebilir. Artmış kafa içi basıncı da bir nöroloji uzmanı tarafından değerlendirilir. Bu iki durumun varlığında tanı koymak zor değildir.
Bazı durumlar vardır ki papilödemi taklit edebilir. Bu durumda psödopapilödem (yalancı papilödem) terimi kullanılır. Eğer kişide mevcut olan durumun gerçek bir papilödem olmadığından şüpheleniliyorsa bu durumda bazı ilave tetkiklerle bu durum değerlendirilir.
Papilödemi Taklit Eden Durumlar
Bazı durumlar vardır ki kafa içi basınç artışı olmadan her iki optik diskte ödem ortaya çıkmasına neden olur. Bu durumlara psödopapilödem adı verilmektedir. Nedenleri şunlardır.
- Anormal optik disk (doğuştan optik diskteki anormal görünüme neden olan bazı durumlardır)
- Hipertansif papillopati (hipertansiyon hastalarında kan basıncının aşırı artışına görülen bir durumdur)
- Uyku apne sendromu
- Göz içi veya göz çevresinde ortaya çıkan iltihabi durumlar
- Optik sinire basıya neden olan durumlar
- Tiroid hastalığına bağlı sorunlar
- Göz içi toplardamar tıkanıklığı (santral retinal ven tıkanıklığı)
- Optik sinirde kanlanma bozukluğuna neden olan iskemik optik nöropati adı verilen bir durum
- Optik sinirin tümörleri ve iltihaplanmaları
- İskemik Optik Nöropati
Papilödem Tedavisi
Tedavide amaç (1) Altta yatan nedeni tedavi etmek, (2) Görme Seviyesini korumak, (3) Kişinin semptomatik (baş ağrısı) rahatlamasını sağlamaktır. Tedavi ekibinde genellikle göz hastalıkları uzmanı, nöroloji uzmanı ve beyin cerrahisi uzmanı birlikte çalışmaktadır. Altta yatan nedene bağlı olarak tedaviler çok değişkendir. Ancak hangi tedavi uygulanırsa uygulansın görmenin korunması en önemli tedavi amaçlarından biridir.
Hocam 12 yasinda kizim normal goz muayenesinde doktor tek tarafta daha belirgin papil odem var dedi.noroloji gitmemizi soyledi.beyin emar normal cikti orbit emar normal venografi normal bos basinci normal bos sivi tahliller normal cocugumun herangi bir bas agrisi miyde bulantısı yok.ama tek tarafli papil odemi var.noroloji bizlik degil dedi ama göz kontrolü ve sonuclarla beraber takip edecegiz dedi fakat sizin düşünceniz nedir teşekkürler.
Merhaba,
Psödopapilödem olma ihtimali yüksek. Muayene etmek lazım.
Hocam yarim saatte bir görme kaybı yAsiyorum yasim 33 ayrıca epilepsi hastasıyım MR çekildim hersey normal dedi hOca trafik kazasından sonra basladi bide migren olduğunu söyledi neden olabilir acaba
Ozkan bey aradan 1 sene gecmis suan durumu nasil dr lar nasil bir yol izledi 7 yasindaki kizimda da dun ogrendik aybi problemler var yardimci olur musunuz
Ozkan bey suan durumu nasil dr lar naisl bir yol izledi 7 yasindaki kizimda da aybi sorun var dun öğrendik yardimci olur musunuz
Selam hocam papil ödem var hanımın birde hamile iki aylık sorun yasartirmi lutfen bilgi verin
Merhaba Maşallah Bey,
Bir nörolog ve göz doktorunun yakın takibinde olsun. Kafa içi basınç değerleri önemli. Dikkatli bir takip altında olursanız sorun olacağını zannetmem.
Aşağıdaki linke tıklayarak hakkımızda yorum yapmanız sizin gibi bizlere sosyal medya ve whatsApp yolu ile ulaşan takipçilerimize desteğimiz açısından motive edici olacaktır. Çok teşekkür ederim.
Doç. Dr. Fatih Çakır Gündoğan
https://g.page/r/CdywofHadfRnEAg/review
Hocam iyi günler, 3-4 ay önce Nöroloji uzmanına (vertigi, bas dönmesi nedneiyke) daha once gitmistim beyin Mr cekilmisti. Mr normal demişti. Ayni uzman arkadasima tel ile gecenlerde sunu sordum. Bu defa papilla ödem icin bir goz doktoruna sor beyin basincini gosteriyor. Normal derse sorun yok dedi. Sikayetim suydu. Cok ve siddetli gulunce baaimin arkasina ve sakaklarima dogru sanki oksijen gitmiyor, gibi bir agri giriyor bazen yüksek sesle tiz tonlarda sarki soyleyince de sanki betin damarlarina oksijen gitmiyormus gibi bir his duyuyorum. Gulme durumca filan hemencecik kayboluyor ama oradaki kaslar sanki kasilmislar gibi hafif yorgun hissediyorum..soguk havaya islak sacla cikmks gibi bir ağrı..neden acaba diye sordum..basdonemsi icin daha once noroloji, kardiyoloji gitmistim. Ama efor testleri filan notmal cikti. Anjiyo filan yaptırmadım..ben hafif bas donmesi ve kafamda bir ağırlık nedenini arastirmak icin gitmistim noroloji ve kardiyolojiye..goze de gitmiştim tanaiyon filan var mi diye bir sey tok demisti.bundan 3-4 ay once…sizin tavsiyelerinizi alabilir.miyim? Teşekkürler.
Merhaba hocam kardeşim 2 ay önce kafa arkası uyuşma şikayetleriyle acillerde 10 gün agrı kesici serum gibi müdahalelerde bulunuldu en son köye gittigimizde yine kötü oluca hastaneye gittik orta kulak iltabı denildi bogazı temizlendi penisilin vuruldu yolda geri dönerken görme şikayeti yaşadı göz doktoruna zorda olsa randevu aldık doktor bey papil ödem ve kanama var diyerek acil nöroloji bölümüne yatırıldı belden 2 defa su alındı birsürü tahlil 4 defa emar ve anjio yapıldı hiçbirşey çıkmadı tanı olarak yalancı tümör teşhisi kondu ilaç diazemed tevadavisi başladı ilk 4 sonra 6 şimdi 8 e çıktı ama son zamanlarda ilaç içince ağrı çekmeye başladı şimdi pazartesi yatırıp şant takma işleminden bahsettiler hocam şant takılmadından başka yöntem varmıdır
Merhaba Elif Hanım,
Nöroloji ve Beyin Cerrrahisi Uzmanı şant gerekli diyorlarsa mutlaka taktırın. Kalıcı görme kaybı yaşamasın. İnşallah toparlar. Yeni bir durum olursa yazabilirsiniz.
Sizin gibi bizlere değişik platformlarda soru soran takipçilerimize verdiğimiz bu hizmet nedeniyle dolayı aşağıdaki linki tıklayıp google profilimize yorum yazabilirseniz çok sevinirim.
https://g.page/kayseri_goz_doktoru/review?mt
Hocam merhaba,
28 yaşındayım 1,5 sene önce böbrek nakli oldum. yaklaşık 3 ay önce papil ödem tanısı konuldu. Her iki gözümde olduğunu söylediler. Belden sıvı alındı. Bos normal çıktı. Sebebini bulamadılar. Nörosensiyel de ayda bir bakılıyorum. Migrenimde var. Laroxly ilacını kullanıyorum. Ama gözde ki ağrı başımda ki ağrı birleşiyor ve mahvediyor beni. Bu hastalık kalıcı mı? Bir tedavisi yokmu. İntihar edecek duruma geldim.
Durumu nedir şuan bendw aynı durumdayım tedavisi varmi
Hocam 7 yaşındaki çocuğumda papil ödem tespit edildi Bos sıvısı almayı denediler 2 defa alamadılar çocuk verilen ilaçtan uyuşmadığı dan şuan diazomid kulllaniyor günde 2 defa tam baş ağrıları geçmedi gergin baş ağrısı devam ediyor dolven verince biraz rahatlıyor sürekli yatmak istiyor ne yapmamız gerekiyor